Şirkin Doğuşu

Yeryüzünde ilk şirk, Nuh (a.s)'ın kavminde ortaya çıkmıştır. Çok iyi bilindiği üzere Adem (a.s) zürriyetini halis tevhid üzere bırakmıştı. Daha sonra, ümmetin büyük alimi İbn Abbas (r.a)'ın hadisinde bildirildiği gibi, şirk yavaş yavaş şeytani metotlarla Nuh (a.s)'ın kavmine girmeye başladı. Sonra da müşrik oldular. Bunun üzerine Allah (c.c), şefaat hadisinde geçtiği gibi, Nuh (a.s)'ı yeryüzü halkına ilk rasul olarak gönderdi.

Yine bilindiği üzere, Nuh (a.s) kavmiyle konuşup onları uyarırken onların müşrik olduklarını, müslüman olmadıklarını söylüyordu .

Acaba Nuh (a.s)'dan önce onlara hücceti ikame edip şirkin vasfını ve hükmünü bildiren bir rasul gelmiş mi dir? Bakınız Allah (c.c) aşağıdaki ayeti kerimesinde ne buyuruyor:

"İnsanlar tek bir ümmetti. Sonra Allah insanların aralarında anlaşmazlığa düştükleri konularda hüküm vermeleri için müjdeleyici ve uyarıcı rasuller gönderdi. Onlarla birlikte hak yolu gösteren kitapları da indirdi." (Bakara: 213)

İbn Kesir şöyle dedi:

"İbn Cerir dedi ki: "İbn Abbas (r.a) şöyle dedi: "Nuh (a.s) ve Adem (a.s) arasında on asır vardır. Bu süre içinde bütün insanlar hak olan bir şeriat üzere idi. Sonra ihtilafa düştüler. Allah (c.c) da müjdeleyici ve uyarıcı nebiler gönderdi."

İbn Kesir dedi ki:

"İnsanlar, putlara tapmaya başlayıncaya kadar Adem (a.s)'ın milleti üzere idiler. Sonra Allah (c.c) yeryüzü halkına ilk rasul olarak Nuh (a.s)'ı gönderdi." (İbn Kesir Tefsiri)

İbn Teymiye dedi ki:

"İnsanlar, Adem (a.s)'dan Nuh (a.s)'a kadar, tüm insanların babası olan, babaları Adem (a.s) gibi tevhid ve ihlas üzere idiler. Ta ki kendi kendilerine bidatler uydurarak şirk koşmaya başlayıp putlara tapıncaya kadar... Halbuki onların bu konuda hiç bir delilleri yoktu. Allah (c.c) böyle yapmaları için ne bir kitap indirmiş ne de bir rasul göndermişti. Şeytan bozuk kıyaslar yaptırarak onlara şüpheleri süslü gösterdi.

Bazıları putlarda, tılısımlarda, gökyüzündeki yıldızlarda, felek derecelerinde, yüce ruhlarda(!) bir takım güçler olduğunu iddia ediyorlardı. Onlardan bazıları ise kendilerini Allah'a daha çok yaklaştıracağı inancıyla daha önceki nebi ve salih kimselerin resimlerini edindi. Bazıları da cinlere ve şeytanlara taptı. Toplumun kalan kısmı ise değişik inançlara sahipti. Halkın çoğunluğu ise haktan yüz çevirerek liderlerine uymuştu. Nihayet Allah (c.c) nebisi Nuh (a.s)'ı, insanları tek olan ve ortağı olmayan Allah'a ibadete davet etmesi ve O'ndan başkasına ibadet etmekten sakındırması için gönderdi. Çünkü onlar, Allah'tan başka şeyleri şefaatçi edinip onlara tapıyor ve bu yaptıklarının kendilerini Allah'a yaklaştıracağına inanıyorlardı." (Mecmuatu't-Tevhid c:28 s : 603-604)

Sahihi Buhari'de İbn Abbas (r.a)'dan rivayet edildiğine göre; Nuh (a.s)'ın kavminin putlara tapma sabebi, salih kişiler hakkında aşırı gitmeleridir. Heykeller yapıp daha önce ölmüş salih kimselerin isimlerini onlara verdiler. Şeytan bu salih kimselerin heykellerini,onların daha önce oturdukları meclislere koyup onlara isimler vermelerini fısıldadı. Onlar da bunu yaptılar. (İlk başlangıçta bu putları salih kişileri hatırlamak için yapmışlardı ve) onlara tapmıyorlardı. Fakat zamanla ilim unutuldu ve onlara tapmaya başladılar." (Fethulbari c: 8 s: 535)

Allah sana ve bize merhamet etsin. İbn Abbas'ın sözüne dikkatle bak! Onlar başlangıçta hiç bir puta tapmıyorlardı. Tabii ki asıl önemli olan onlara tapmaktır. Fakat zamanla ilim zayıflamış ve cehalet yaygınlaşmıştır. Zaten müşrikler nerede olurlarsa olsunlar üzerinde bulundukları dinin kendilerini Allah'a yaklaştıracağına inanırlar. Zaten kul, boş ve geçersiz olduğuna inandığı bir şeyle nasıl Allah'a yaklaşmaya çalışabilir? Görülüyor ki şirkin kaynağı ve meydana geliş sebebi inançtır. Günahın kaynağı ve meydana geliş sebebi ise şehvetlerin insana galib gelmesidir. Zina eden, hırsızlık yapan, içki içen kimseler bunun çirkinliğini ve haramlığını bilirler. Fakat şehvetleri galeyana gelince onları bu haramları işlemeye sevkeder. Bunun tersine, Allah'tan başkasına kurban kesen, adak adayan, dua eden, yardımına çağıran kimseleri buna iten şey ise şehvetleri değil, inançlarıdır. İşte bu yüzdendir ki şirkin çirkinliğini, haramlığını ve şirk işleyenin ebedi olarak cehennemde kalıp bütün amellerinin boşa çıkacağını bilen hiçbir kul, bu amelin kendisini Allah'a yaklaştıracağını umarak şirk olan bir ameli asla işlemez.

Allah (c.c) şöyle buyuruyor:

"Andolsun ki biz Nuh'u kavmine gönderdik. (Onlara) Dedi ki: "Ben sizin için apaçık uyarıcıyım. Allah'tan başkasına kulluk etmeyin. Ben size (gelecek olan) acı bir günün azabından korkarım." (Hud: 25-26 )

İbn Kesir dedi ki:

"Allah (c.c) bu ayeti kerimede Nuh (a.s)'ın kavminden haber veriyor. O, Allah (c.c)'nun yeryüzü halkına ve müşriklerle puta tapanlara göndermiş olduğu ilk rasulüdür. O kavmine şöyle dedi: "Ben sizin için apaçık uyarıcıyım." Yani; ben sizi Allah'ın azabına karşı uyaranapaçık bir uyarıcıyım.

Yine kavmine dedi ki: "Ben size gelecek olan acı bir günün azabından korkarım." Yani; eğer bulunduğunuz halde kalmaya devam ederseniz Allah (c.c) size ahiret gününde acıklı, can yakıcı ve yürek parçalayıcı bir şekilde azap eder."

İbn Abbas'ın, Nuh (a.s)'ın kavminde şirkin ortaya çıkmasına sebep olarak ilmin ortadan kalkmasını göstermesi onun ne kadar büyük bir alim olduğunu gösterir. İbn Abbas şöyle dedi:

"Başlangıçta onlar bu putlara tapmıyorlardı. Fakat putların gerçek yapılış sebebini bilen kimselerin ölmesi ve ilmin ortadan kalkması sonucu putlara tapılmaya başlandı. Bu insanlar başlangıçta tevhid üzere olan, muvahhid kimselerdi. Daha sonra cahillikleri sebebiyle, Allah katından hiçbir delilleri olmamasına rağmen kendilerini Allah'a daha çok yaklaştıracağını umarak bir takım batıl teviller sonucu şirke düşüp, müşrik oldular. İşte o zaman Allah (c.c), karşı gelen kişiye dünya ve ahiret azabını gerekli kılan hücceti ikame etmesi için müjdeleyici ve uyarıcı olarak Nuh (a.s)'ı gönderdi."(İbn Kesir Tefsiri)

Nuh (a.s)'ın kavmi hakkında söylenenler, iki rasul arasında geçen zaman diliminde yaşamış her kavim hakkında söylenilebilir. Çünkü rasuller, müşrik ve cahil olan toplumlara İslamla gönderilmiştir. Toplumun çoğunluğu onları inkar eder, Allah'ın hidayete muvaffak kıldığı kimseler ise onlara inanır. Sonra da Allah (c.c) onlarla inkarcı kavimlerinin arasını ayırır. Risaleti inkar eden kafirlerin helak olmasından sonra ise muvahhidler Allah'ın dilediği bir zaman tevhid üzere kalırlar. İlmin unutulup cehaletin yayılmasıyla da yavaş yavaş şirke düşerler ve cahillikleri sebebiyle Allah'a, zatına yakışmayan şeyler isnad ederler, Allah (c.c) hakkında delilsiz konuşurlar. İşte o zaman Allah (c.c) onları karanlıklardan aydınlığa, şirkten tevhide, cehaletten ilme çıkarması için rasuller gönderir. Rasuller de onlara, risalet kendilerine ulaştıktan sonra hala şirk ve küfürlerinde devam edecek olurlarsa, dünya ve ahiret azabına uğrayacaklarını bildirirler.

Allah (c.c) şöyle buyuruyor :

"Rasullerden sonra insanların Allah'a karşı hücceti olmaması için, müjdeleyici ve uyarıcı rasuller gönderdik (Nisa: 165)

Anlatılanlardan anlaşılıyor ki; şirk işleyenlere, risalet ulaşmadan önce de müşrik sıfatı verilmiştir. Fakat müşriklerin dünya ve ahirette azaba uğratılmaları ise ancak onlara risaletin ulaşmasından sonra söz konusu olur.

İbni Teymiye (r.a) şöyle dedi:

"Allah (c.c) Hud (a.s)'un, kavmine şöyle dediğini haber veriyor :

"Siz ancak iftiracılarsınız."

Hud (a.s) onlara hüküm vermiş ve onlar hükmü redetmeden önce onları iftiracılıkla vasfetmiştir. Çünkü onlar, Allah'la beraber başka bir ilah ediniyorlardı.

Görülüyor ki müşrik sıfatı, risalet gelmeden önce de verilmiştir. Çünkü müşrik; Rabbine şirk koşmuş, onun koyduğu sınırı aşmış, risalet gelmeden önce ondan başka ilahlar edinmiş, ona ortak koşmuştur.

Bu gösteriyor ki, risaletten önce de şirk işleyene müşrik ismi verilir. Cahillik ve cahiliye isimleri de böyledir. Rasul gelmeden önce de cehalet ve cahiliye denilirdi. Fakat onlar, rasul gönderilmeden önce azaba uğratılmazlar.

İtaatten yüz çevirmek de Allah'ın şu ayetinde buyurduğu gibi, rasul gönderildikten sonra söz konusu olur.

"Ne doğruladı, ne namaz kıldı. Fakat yalanladı ve yüz çevirdi."(Kıyame: 23) (Mecmuatu'l Fetava c:20 s:37)

İbni Teymiye, Muhammed b. Nasr el Meruzi'den naklederek şöyle demiştir:

"Allah (c.c)'yu bilmek iman, bilmemek ise küfürdür. Farzlarla amel etmek de imandır. Fakat Allah (c.c) farzları bildirmeden önce bunları bilmemek küfür olmaz. Çünkü Rasulullah (s.a.s)'in ashabı, Allah (c.c) rasulünü gönderdiği zaman Allah'a iman ettiler. Onlar, o zaman henüz Allah'ın onlara neyi farz kıldığını bilmiyorlardı. Bu konudaki cahillikleri onları kafir yapmamıştır. Daha sonra Allah (c.c) onlara farzları bildirdi. Onların bu farzları kabul edip onlarla amel etmeleri imandır. Ancak Allah'ın bildirdiği farzları yalanlayıp inkar edenler kafir olurlar. Allah'ın haber vermediği konulardaki cahillik kişiyi kafir yapmaz. Allah (c.c) bir konuda birşey bildirirse ve müslümanlardan bunu duymayan varsa, o kişi bundan dolayı kafir olmaz. Fakat Allah (c.c)'yu bilmemek böyle değildir. Bu konuda kendisine haber ulaşsın veya ulaşmasın Allah (c.c)'yu bilmemek her halukarda küfürdür." (Mecmuat'ul Fetava c: 7 s: 325)

"Bedaiu's Senai" kitabının yazarı şöyle demiştir :

"Ebu Yusuf, Ebu Hanife'den şu ibareleri nakletmiştir: "Ebu Hanife (r.a) şöyle demiştir: "Yaratılmışlardan hiçkimsenin, yaratanını bilmeme konusunda mazereti olamaz. Çünkü bütün mahlukatın, Rablerini ve onun tevhidini bilmesi farzı ayındır. Göklere, yere, kendi nefsine ve Allah'ın yarattığı diğer şeylere ibretle bakıp düşünen kişiyi bu düşünce, tek olan Allah'ın varlığına ve birliğine inanmaya sevkeder.

Allah'ın farz kıldığı şeyleri bilmek ise böyle değildir. Bunlar ancak, birisi bildirirse bilinebilir. Farzları bilmeyen, ona ulaşamayan kişiye hüccet ulaşmamış demektir, bundan dolayı sorumlu tutulmaz."(Bedaiu's Senai c:7 s:132)